Mùa xuân này, tôi nhớ Văn Cao và "Mùa xuân đầu tiên"

"Con thuyền đi qua
để lại sóng
Đoàn tàu đi qua
để lại tiếng
Đoàn người đi qua
để lại bóng
Tôi không đi qua tôi,
để lại gì?"
     Năm nay sẽ kỷ niệm 90 năm ngày sinh Van Cao, một thiên tài không phải chỉ trong lĩnh vực âm nhạc mà cả trong thơ và họa.
Người hỏi "Tôi không đi qua tôi, để lại gi?"   Người đã để lại cho nền văn nghệ Việt nam một VĂN CAO để người Việt tự hào, để chúng con tìm đến mỗi khi cảm thấy cô đơn, mỗi khi cần được sẻ chia, an ủi...Chúng con cám ơn NGƯỜI 
Mùa xuân đang xanh mướt trên những búp non, trên những giọt sương mai lấp lánh, tiếng mùa xuân dìu dặt đâu đây, "Mùa xuân đầu tiên"


Về bài hát này, nhà văn Trần Mạnh Hảo viết: "Đây là bài hát có số phận đặc biệt nhất trong cuộc đời sáng tác của Văn Cao. Đây cũng là bài hát mang nhiều tâm trạng đối lập, hòa trộn nước với lửa: vui ít, buồn nhiều, mừng ít, tủi nhiều, hoan ca ít, bi ca nhiều, tha thiết ít, nghẹn ngào nhiều, bâng khuâng ít, đau đáu nhiều, tự sự ít, ai oán nhiều, mê say ít, thở than nhiều,... "

“    Rồi dặt dìu mùa xuân theo én về
      Mùa bình thường mùa vui nay đã về
      mùa xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên
      Với khói bay trên sông, gà đang gáy trưa bên sông
      một trưa nắng cho bao tâm hồn.
      Rồi dặt dìu mùa xuân theo én về
      Người mẹ nhìn đàn con nay đã về
      Mùa xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên
      Nước mắt trên vai anh, giọt sưởi ấm đôi vai anh
      Niềm vui phút giây như đang long lanh.
      ôi giờ phút yêu quê hương làm sao trong xuân vui đầu tiên.
      ôi giờ phút trong tay anh đầu tiên một cuộc đời êm ấm.
      Từ đây người biết quê người
      Từ đây người biết thương người
      Từ đây người biết yêu người .
      Giờ dặt dìu mùa xuân theo én về
      Mùa bình thường, mùa vui nay đã về.
      Mùa xuân mơ ước ấy xưa có về đâu
      với khói bay trên sông, gà đang gáy trưa bên sông
      một trưa nắng thôi hôm nay mênh mông.”

      Van Cao sáng tác ca khúc này vào mùa xuân năm bính thìn  (1976),

      người con trai thứ của nhạc sĩ Văn Cao, nhà thơ Nghiêm Bằng kể sơ qua về sự ra đời của  "Mùa xuân đầu tiên” :

“Đó là một đêm vào giữa tháng 12-1975. Chúng tôi đang sống với cha mẹ trong ngôi nhà số 108 Yết Kiêu. Mùa đông Hà Nội rét tê tái. Cha tôi đã từ lâu rồi không đàn. Vậy mà trong đêm ấy, tôi nghe có tiếng chân nhè nhẹ lần từng bước từ phòng trong ra gần chiếc đàn piano – đối diện với chiếc đi văng tôi đang ngủ.

Một giai điệu khe khẽ vang lên, nó được đàn bởi một bàn tay phải. Cũng phải nói thêm là cha tôi đã đàn trên chiếc đàn vốn được Hội Nhạc sĩ VN cho thuê lại với giá 7 đồng rưỡi một tháng (lương tôi hồi đó là 63 đồng, còn tiền thuê nhà là 15 đồng); từ ngày kỷ niệm 30 năm Tiến quân ca (1974), chiếc đàn mới được tặng hẳn cho cha tôi thì cha lại rất ít có dịp dùng đến.

Bài hát đã được báo Sài Gòn Giải Phóng số năm mới 1-1-1976 in trang trọng ở bìa 4 và thu thanh ngay sau đó, được phát trên sóng Đài Tiếng nói VN, nếu tôi không nhầm thì do ca sĩ Trần Khánh và đoàn ca nhạc Đài Tiếng nói VN trình bày. Bài hát được phát khoảng mươi lần trong chừng một tháng (hồi ấy ca khúc được truyền bá chủ yếu qua sóng phát thanh), rồi không hiểu sao lặng lẽ chìm đi, như thể bị quên lãng.

Như mọi lần, trong suốt mấy chục năm, cha không tỏ ra bực bội gì, chỉ hơi buồn thôi. Cha tôi nói chắc chắn bài hát sẽ có ngày được hát lại và mọi người sẽ yêu nó. Và như mọi lần, cha tôi lại đúng. Chỉ có điều lúc đó cha tôi không còn nữa. Khi bài hát lần đầu tiên được phát trên sóng truyền hình Việt Nam năm 2000, cha tôi đã mất được năm năm.”

Nhà thơ NGHIÊM BẰNG
THU HÀ ghi

Đúng vậy, rất nhiều người yêu thích bài hát này trong đó có tôi, nhưng có điều lạ là tôi chỉ thích mở bài hát này khi có một mình và trong khi nghe, tôi cảm thấy như được xem lại một cuốn phim về một thời đã qua của đất nước và của cuộc đời...

Tháng 7 năm 1995, khi Văn Cao mất, và cả bây giờ nữa, khi đang viết những dòng này, nước mắt tôi vẫn không ngừng tuôn rơi trên bàn phím.

Với tôi và tôi nghĩ là rất nhiều người nữa, VĂN CAO mãi mãi là một tượng đài sững sững trong trái tim.